Πως μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου… με τον ύπνο.

της  Έφης Γεωργάκη

Συμβουλές, κολπάκια, και προσωπική εμπειρία

1. Δημιουργούμε μια ρουτίνα ύπνου
2. Δημιουργούμε το κατάλληλο περιβάλλον για τον ύπνο
3. Περιορίζουμε την οθόνη πριν την ώρα του ύπνου
4. Παροτρύνουμε την Άσκηση κατά τη διάρκεια της μέρας. 
5. Προσέχουμε τη διατροφή του.
6. Ενθαρρύνουμε τον ανεξάρτητο ύπνο
7. Είμαστε συνεπής.

Ο καλός ύπνος συμβάλλει στη σωστή ανάπτυξη του παιδιού μας. Το έχουμε διαβάσει, το έχουμε ακούσει, το ξέρουμε πια καλά. Το σώμα και το μυαλό χρειάζονται ξεκούραση. Τα παιδάκια μας χρειάζονται ξεκούραση, χρειαζόμαστε κι εμείς χρόνο να κάνουμε κάποιες δουλειές που δεν γίνονται όταν τα παιδιά είναι ξύπνια, αλλά και χρόνο με τον εαυτό μας ή το ταίρι μας.

Όμως συχνά ο ύπνος μας δυσκολεύει τόσο πολύ! Και η ώρα είναι περασμένη, κουβαλάμε κι εμείς την ένταση και την κούραση της μέρας και νιώθουμε ότι στερεύουν οι αντοχές μας! Πόσοι από εμάς δεν το έχουμε ζήσει αυτό; Και πόσο εμένα προσωπικά με έκανε όλο αυτό να νιώθω για ακόμα μια φορά ανεπαρκής, κακή μαμά, κακή σύζυγος, κακή σε όλα. Μου έχει τύχει τα αγόρια να μην κοιμούνται και να φτάσω σε σημείο, όταν πλέον κοιμήθηκαν να κλαίω απαρηγόρητη.

Τότε το έψαξα (διάβασα, συμβουλεύτηκα την παιδίατρο και μια ψυχολόγο) και προσπάθησα να βρω τρόπους να τα βοηθήσω με τον ύπνο. Σας παραθέτω όλα αυτά που βοήθησαν τη δική μου οικογένεια και ίσως να πάρετε κάποιες ιδέες. Δεν λειτουργούν όλα σε όλους με τον ίδιο τρόπο. Τα όρια μας και ο τρόπος που ζούμε μας κάνουν να ανακαλύπτουμε δικούς μας τρόπους. Ας πούμε σε έμενα, έλειπε συχνά ο άνδρας μου σε ταξίδια ή επέστρεφε από τη δουλειά του αργά, οπότε το  κομμάτι του ύπνου το είχα αναλάβει σε μεγάλο βαθμό εγώ. Ή όταν το αναλάμβανε ο μπαμπάς έπρεπε να ακολουθήσει τη ρουτίνα που είχαμε φτιάξει με τα παιδιά…

Τι ήταν αυτή η ρουτίνα;

Ξεκινούσαμε τη διαδικασία του ύπνου από νωρίς. Θέλαμε να κοιμηθούν τα αγόρια κατά τις οχτώ και ξεκινούσαμε μία ώρα πριν. Φαγητό, πλύσιμο προσώπου-χεριών, δόντια, πιτζαμάκια, επιλογή παραμυθιών (ένα τουλάχιστον για το κάθε αγόρι), φιλί στον μπαμπά, σε μένα, διάβασμα στο κρεββάτι. Μπάνιο εγώ δεν τα έκανα το βράδυ (όπως έκαναν πολλές φίλες μου), γιατί με έβγαζε εκτός χρόνου. Το μπάνιο το κάναμε πιο νωρίς μέσα στη μέρα.

Διάβασμα και αυτοσχέδιες ιστορίες στο κρεβάτι

Όταν ξάπλωναν λοιπόν, καθόμουν σε μια καρέκλα ή στο πάτωμα στο δωμάτιο τους και ξεκινούσα το διάβασμα. Συνήθως δεν άνοιγα κουβέντα μαζί τους, όμως μερικές φορές, εκείνη την ώρα όταν χαλάρωναν μου έλεγαν σπουδαία πράγματα από τη μέρα τους, χαρές ή λύπες τους, οπότε είχα τις κεραίες ανοιχτές. Κάτι που εμάς μας βοήθησε ήταν τα αυτοσχέδια παραμύθια ή ιστορίες. Πρώτα από όλα γιατί μέσα από αυτά έλεγα πράγματα που ήθελα να πω: Όπως ας πούμε για το σκυλάκι που δεν μοιράζονταν τα παιχνίδια του, για το λαγουδάκι που δάγκωνε, για το φοβισμένο ψαράκι κλπ, και έπειτα γιατί τα παιδιά αγαπούσαν τις αυτοσχέδιες ιστορίες. Σε κάποιες από αυτές ήταν οι ίδιοι πρωταγωνιστές και κατάφερναν ένα σωρό πράγματα ή σε άλλες γελούσαν με τα καμώματα τους!

Περιβάλλον δωματίου

Είχα φροντίσει το περιβάλλον στο δωμάτιο τους να είναι κατάλληλο για τον ύπνο. Μάζευα πιο πριν με τα παιδιά τα παιχνίδια στα κουτιά τους για να πάνε κι αυτά για ύπνο, έκλεινα τα παντζούρια να μην έχει φως απ΄έξω και φρόντιζα στο κρεββάτι τους να υπάρχουν μόνο παιχνίδια ύπνου (ένα λούτρινο που αγκάλιαζε ο μεγάλος και ένα πανάκι παρηγοριάς για τον μικρό). Επίσης ακολούθησα αυτό που λένε οι ειδικοί να έχει το δωμάτιο μια καλή και δροσερή θερμοκρασία ύπνου. (Από 19 μέχρι 30 το μέγιστο βαθμούς Κελσίου). Χρησιμοποιούσα και υπνόσακους για να μην έχω το άγχος ότι ξεσκεπάστηκαν και μπορεί να κρυώσουν και το καλοκαίρι με τις μεγάλες ζέστες άναβα το air-condition.

Οθόνες και… ζάχαρη!

Είχα παρατηρήσει ότι οι οθόνες (τάμπλετ, κινητό, τηλεόραση, υπολογιστής) έφερναν υπερένταση στα αγόρια οπότε δεν κάναμε χρήση πριν τον ύπνο. Η ώρα που τα παιδιά έβλεπαν κάτι ήταν το μεσημέρι ή ενωρίς το απόγευμα και αυτό για λίγη ώρα! Το ίδιο συνέβαινε και με τα γλυκά! Στα δικά μου τα παιδιά η επίδραση της ζάχαρης ήταν… να μην το συζητάμε! Υπερένταση, τρεχοβολήματα, φωνές, χαμός. Οπότε το βράδυ καθιερώσαμε ελαφρύ φαγητό, χωρίς ζάχαρη… Πιπεριές, καρότα, αγγουράκια σε στικ, ντοματίνια και ένα κομμάτι τυρί, ή γιαουρτάκι (με λίγο μέλι), ή τραχανά ή κάποια σούπα…
 

Αθλητισμός και «ώρα της τρέλας»
 

Άλλη μια παρατήρηση που έκανα ήταν ότι τα παιδιά κοιμόντουσαν πιο εύκολα αν είχαμε κάνει κάποια αθλητική δραστηριότητα πριν, είτε αυτή ήταν πεζοπορία, ή χορός στο σπίτι (το λέγαμε πάρτι και χορεύαμε όλοι σαν κατσίκια!) ή παιδική χαρά, ή κολυμβητήριο, κάποιο άθλημα κλπ. Η κούραση (όχι η άθληση, η κούραση) είχε στα παιδιά διπλή επίδραση. Από τη μία τα βοηθούσε στον ύπνο από την άλλη δεν σας κρύβω ότι τους έβγαινε υπερένταση. Ονόμαζα την ώρα πριν τον ύπνο «ώρα της τρέλας». Οπότε ναι, αν θέλετε την αλήθεια μου έπρεπε να κάνω λίγη υπομονή. Και για αυτό πάντα τους έλεγα από πριν ότι «πλησιάζει η ώρα του ύπνου», «Σε λίγο θα πάμε να ξαπλώσουμε να σας διαβάσω ή να σας πω την αγαπημένη σας ιστορία» κλπ κλπ. Και φυσικά έκανα υπομονή, δεν κρατούσε πολύ η ώρα της τρέλας!

Τέλος, αφού ξαπλώνανε διαβάζαμε το παραμύθι μας, έπειτα ακολουθούσε ένα φιλάκι και τους έλεγα (και λέω ακόμα κι ας μεγάλωσαν τα παιδάκια μου) πόσο τα αγαπώ και πόσο χαρούμενη με κάνουν κάθε μέρα. Αν είχε προηγηθεί κάτι άσχημο μέσα στη μέρα, δεν το ανέφερα ποτέ πριν κοιμηθούν. Ήθελα να κοιμούνται με χαμόγελο. Οι πιο δύσκολες συζητήσεις, γίνονταν μέσα στην μέρα, έτσι ώστε ακόμα κι αν τσακωνόμασταν ή ήταν κάτι στενάχωρο να ξεπερνιούνταν μέσα στη μέρα. Έπειτα λοιπόν από το φιλί για καληνύχτα, έφευγα από το δωμάτιο και πήγαινα στις δουλειές μου.

Αυτονομία ύπνου

Τους άφηνα στο δωμάτιο τη σοφή Ollie να τους κάνει παρέα, αλλά ξέρανε ότι αν έβαζαν φωνή θα ήμουν εκεί. Κάποιες φορές το εκμεταλλεύονταν και με φώναζαν συνέχεια. Σίγα σιγά το φτιάξαμε κι αυτό. Τους εξήγησα ότι είχα δουλειές τις οποίες έπρεπε να κάνω. Έτσι και σε αυτό αποκτήσαμε μια ρουτίνα: Με φώναζαν μόνο μια φορά για να τους πάω νερό και τους πήγαινα φυσικά σε μπουκάλι που δεν έτρεχε και τους το άφηνα δίπλα τους ώστε να μην με φωνάζουν συνέχεια!

Συνέπεια στη ρουτίνα

Τη ρουτίνα του ύπνου τους την είχα αναλάβει εγώ μιας και ο μπαμπάς τότε έλειπε συχνά σε ταξίδια. Όταν όμως ήταν στο σπίτι ακολουθούσε και αυτός την ίδια ρουτίνα! Μας πήγε καλά. Το είχαμε μελετήσει, είχαμε ψάξει, είχαμε φτιάξει τη δική μας ρουτίνα που λειτουργούσε. Δεν ήταν πάντα εύκολο. Πόσες φορές τα παιδιά ή το ένα από τα δύο δυσκολεύονταν να κοιμηθεί! Όμως σκεφτόμουν τότε τις μέρες που δεν μας παίρνει κι εμάς ο ύπνος, που δυσκολευόμαστε, που αργούμε και έλεγα στον εαυτό μου ότι και τα παιδιά σαν κι εμάς είναι, δεν είναι μηχανές, μπορεί κάποιες μέρες να δυσκολεύονται να κοιμηθούν…

Προσπαθήσαμε γενικά να είμαστε συνεπής στη ρουτίνα του ύπνου και να μην τη χαλάμε εύκολα πχ τα Σαββατοκύριακα. Φυσικά και είχαμε κάποιες ασυνέπειες (που τις περισσότερες φορές μας δυσκολέψαν), όπως την Πρωτοχρονιά, ή σε κάποια πιο βραδινή γιορτούλα κλπ. Η ρουτίνα αυτή βοήθησε τα παιδιά να είναι πιο ήρεμα, να νιώθουν ασφαλή, να ξέρουν τι θα ακολουθήσει και να μην έχουν αντιδράσεις, να νιώθουν ότι και αυτό είναι μέρος του παιχνιδιού!

Κάθε βράδυ μαζί με το φιλί στα παιδάκια έκανα (και κάνω ακόμα) μια προσευχή: ευχαριστώ με ευγνωμοσύνη για την μέρα που πέρασε και παρακαλώ να έρθει ένα αγγελούδι να τα φυλά στον ύπνο τους, να τους παίρνει όλα τα κακά και να τους χαρίζει υγεία, αγάπη και φως.

Εύχομαι κάπως να σας βοηθήσουν οι δικές μου εμπειρίες. Αν όμως αντιμετωπίζετε σοβαρά θέματα με τον ύπνο του μωρού σας μη διστάσετε να ρωτήσετε κάποιον ειδικό: Τον παιδίατρο, έναν παιδοψυχολόγο ή κάποιον σύμβουλο ύπνου. Είναι ωραία η ώρα του ύπνου, μερικές φορές είναι δύσκολη για τα παιδιά και για εμάς, αλλά έχει την ομορφιά της. Είναι στιγμές που μοιραζόμαστε, έχουν μια ζεστασιά και αφήνουν ένα σημάδι αγάπης στην καρδιάς μας.

Αν θέλετε γράψτε μας για την δική σας εμπειρία σας με τον ύπνο των παιδιών σας…